Het inloophuis als plaats van zinervaring. een onderzoek naar de zingevingsdimensie in de praktijk van inloophuizen.

Dit onderzoek gaat over de vraag naar wat er verschijnt als de praktijk van het inloophuis bekeken wordt vanuit het perspectief van ‘zingeving’. Aanleiding voor het onderzoek is het vermoeden dat inloophuizen zich zouden kunnen onderscheiden en/of profileren met ‘zingeving’.
In drie inloophuizen werden interviews afgenomen met bezoekers, vrijwilligers en coördinatoren. In dezelfde drie inloophuizen werden observaties verricht om de opbrengsten van de interviews te valideren en te verrijken. Voor de analyse werd gebruik gemaakt van een werkdefinitie van zingeving die onderscheid maakt tussen alledaagse zinervaring (waar ervaringen op een betekenisvolle wijze geïnterpreteerd kunnen worden in een samenhangend verband) en existentiële zingeving (activiteiten gericht op het zoeken naar betekenis als de ‘normale’ zinervaring is verstoord). Het onderzoek levert de volgende resultaten op. 1) Het inloophuis is eerst en vooral een plaats voor alledaagse zinervaring, die vorm krijgt in ontmoetingen, maaltijden, activiteiten en elkaar helpen. 2) De zinervaring is door en door relationeel. De woorden ‘samen’ en ‘elkaar’ zijn typerend voor de wijze waarop bezoekers, vrijwilligers en coördinatoren hun deelname aan de praktijk van het inloophuis beschrijven. 3) Het inloophuis biedt ruimte aan existentiële zingeving, middels intensieve gesprekken tussen bezoekers onderling of met vrijwilligers, in pastorale gesprekken tussen bezoekers en coördinator en in speciaal hiervoor ingerichte gespreksgroepen en in rituelen. Existentiële zingeving heeft soms een expliciet religieuze kleur. 4) Hoewel het inloophuis als een zingevingspraktijk kan worden getypeerd herkennen de deelnemers aan de praktijk zich niet in de term ‘zingeving’ en zullen die niet snel gebruiken om de eigenheid van hun praktijk te omschrijven.
Het slot van het rapport bevat een aantal bouwstenen om de eigenheid van de praktijk van het inloophuis te omschrijven, zonder een beroep te doen om het woord zingeving. Deze bouwstenen, afgeleid uit de interviews en de observaties, vertonen overeenkomst met de kernwoorden en waarden uit de presentiebenadering.